Deze aannemers krijgen rol in natuurbeheer langs rivieren
Rijkswaterstaat heeft aannemers gekozen die voor de komende vier jaar het onderhoud en natuurbeheer gaan verzorgen langs de oevers en in de uiterwaarden van onze grote rivieren.
Tekst en foto's Wim Eikelboom/Rivierverhalen
Het gaat om afspraken voor de grote rijkswateren, de Maas, Waal, Nederrijn, Lek en IJssel. Met deze contracten is een bedrag gemoeid van in totaal 83 miljoen euro.
Het contract betreft het verwijderen van begroeiing op oeverstroken en het onderhouden van de kribben, geotextiel en stortstenen langs oevers op orde houden. Maar ook het weghalen van spontaan gegroeide bomen en struiken in uiterwaarden die een mogelijk risico opleveren voor de hoogwaterveiligheid als de rivieren buiten de oevers treden.
Verhaal gaat verder onder de foto

Dura Vermeer
Rijkswaterstaat laat dit onderhoud, gecombineerd met natuurbeheer, de komende vier jaar over aan de volgende bedrijven:
- Stroomgebied van de Maas: Maaskracht, een combinatie van middelgrote familiebedrijven: van de Wetering Cultuurtechniek; aannemersbedrijf van Wijlen; aannemersbedrijf M.J. Smits, aangevuld met Tenders & Projects
- Stroomgebied van de Waal, Lek en Nederrijn: een consortium, bestaande uit Van Oord; Rebel; Witteveen+Bos; Prop Beplantingswerken, met digitale partners HAL24K Infra; Google Cloud Solutions; Ciphix
- Stroomgebied van de IJssel: Een combinatie bestaande uit Dura Vermeer en Brunel.
Het zijn combinaties van aannemers, bedrijven in groenonderhoud, ingenieursbureaus, en andere partijen, zoals projectmanagement, datamanagement en ecologie. Op die manier zegt Rijkswaterstaat in te staan voor de waterveiligheid en het natuurbeheer langs de grote rivieren.
Dura Vermeer wil met ‘het onderhoud aan de uiterwaarden impact maken op maatschappelijk en ecologische vlak.’ En Brunel – een projectbureau – voegt er aan toe: ‘Vergaande technische ontwikkelingen en digitalisering van beheer en onderhoud dragen bij aan waterveiligheid en natuurbeheer.’
Met deze poster steken aannemers de vlag uit dat ze het onderhoud van de uiterwaarden mogen doen:

Op sociale media zijn de eerste reacties nogal kritisch, zoals bij deze oud-directeur van de Brabantse Milieufederatie:
Krijg hier een ongemakkelijk gevoel van. Uitbesteden is verantwoordelijkheid elders wegleggen en als het mis gaat de handen in onschuld wassen. Zie loonwerkers en waterschappen, gaat ook vaak mis. https://t.co/0Dsvm4Na7R
— nol verdaasdonk (@NVerdaasdonk) March 15, 2022
Natuurdoelen
Het indammen van begroeiing in de uiterwaarden staat soms op gespannen voet met natuurdoelen voor diezelfde uiterwaarden. Voor veel terreinen geldt een dynamisch riviersysteem, dat wil zeggen dat de rivier en de natuur vrij spel hebben. Tegelijk stelt Rijkswaterstaat veiligheidseisen aan de uiterwaarden.
Voor eigen uiterwaarden van Rijkswaterstaat – en dat beslaat zo’n 7.000 hectare natuur – is het adagium: natuurlijke begroeiing zoveel mogelijk kort houden en beperkt ruimte voor struikgewas en bos. Dat gebeurt met de inzet van natuurgrazers, maar ook met klepelmaaiers en andere vormen van machinaal onderhoud.
In dit filmpje zie je een klepelmaaier die een spontaan ooibos weghaalt, omdat het niet past in de vegetatielegger van Rijkswaterstaat:
Rijkswaterstaat noemt zich regelmatig: de grootste natuurbeheerder van Nederland. De rijksdienst geeft nu een nieuwe invulling aan die rol. In het tijdschrift Waterforum publiceer ik daarover binnenkort een verhaal.