Het bouwen van nieuwe huizen en andere gebouwen in de uiterwaarden van grote rivieren is taboe. Dat stelt het kabinet in de beleidsbrief bodem en water sturend van 25 november 2022. Wat betekent dat voor bestaande plannen?
Door Wim Eikelboom/Rivierverhalen
‘De koers wordt om geen nieuwe bebouwing in de uiterwaarden meer toe te staan. Daarmee maken we onze rivieren klimaatrobuuster en voorkomen we toenemende schade bij overstromingen. Partijen houden hier vanaf heden rekening mee’, schrijft minister Mark Harbers van infrastructuur en waterstaat.
Verhaal gaat verder onder de foto
De minister laat in het midden welke bestaande plannen doorgang mogen vinden voor buitendijkse bebouwing langs de Rijn, Maas, Nederrijn, Lek, Merwede en IJssel. Harbers spreekt over een verbod op ‘nieuwe activiteiten of objecten in het rivierbed’.
Het kabinet stelt dat het bouwverbod in de uiterwaarden ‘niet van toepassing is op ontwikkellocaties, waar met het Rijk reeds bestuurlijke afspraken over zijn gemaakt’. De zogeheten Beleidslijn Grote Rivieren (BGR) in 2023 wordt aangescherpt op buitendijkse bouwen.
Arnhem
Na de dreigende watersnoodramp in 1995 – toen dijken dreigden te begeven onder de hoge waterstand van de rivieren – werd de bouw van huizen in uiterwaarden min of meer ontraden. Maar een keihard verbod van de overheid kwam er niet. De afgelopen twintig jaar zijn er naar schatting 20.000 huizen buitendijks bijgekomen langs de rivieren.
Het nu aangekondigde verbod op bouwen in de uiterwaarden heeft hoogstwaarschijnlijk geen invloed op de plannen van gemeente Arnhem. In de uiterwaarden van de zuidelijke oever van de Nederrijn gaat Arnhem 430 nieuwe woningen bouwen. Het plan Stadsblokken-Meinerswijk is al in 2020 door de gemeenteraad goedgekeurd, maar ondergaat nog bezwaarprocedures.
Verhaal gaat verder onder de afbeeldingen
Zwarte Water Holtenbroek
Zwolle wil 280 gestapelde wooneenheden bouwen in de uiterwaarden van het Zwarte Water in de wijk Holtenbroek. Ook hiervoor is het licht al op groen gezet door de Zwolse gemeenteraad. Zwolle verkeert in onzekerheid in hoeverre de nieuwe beleidsregels invloed gaan hebben op de buitendijkse plannen in Holtenbroek. ‘We kunnen hier nog niks over zeggen. We weten nog niet of dit verbod ook voor lopende projecten geldt als hier in Zwolle’, laat een woordvoerster weten namens gemeente Zwolle.
Op enkele plekken langs de grote rivieren zijn plannen voor recreatieparken met huisjes. Langs de IJssel in Veessen wil InLeisure in opdracht van Roompot 85 luxe vakantiehuisjes bouwen op de plek van de voormalige camping IJsselhoeve. Ook hier geldt dat vooralsnog onduidelijk is wat onder het nieuwe buitendijkse bouwverbod valt en wat niet.
Verhaal gaat verder onder de foto
Ruimte rond rivierdijken
Het ministerie van infrastructuur en waterstaat gaat ook kritischer kijken naar bebouwing dichtbij dijken, dammen, duinen en waterkerende kunstwerken.
‘Hier is voldoende ruimte nodig om versterkingen te kunnen blijven uitvoeren, ook na 2050’, schrijft minister Harbers. ‘Daar gaan we samen met waterschappen, provincies en gemeenten voor zorgen door te werken aan toekomstbestendige profielen van vrije ruimte.’
Ik zou zeggen laten de verzekeraars maar een standpunt maken, en dus weigeren om huizen voor overstromingsschade te verzekeren als ze in uiterwaarden/overstroming gebieden staan.
In Zwolle wordt inderdaad in de uiterwaarden van het Zwarte Water gebouwd. Er staan al huizen en komen er nóg meer. Behalve de aantasting van de natuur kan een leek (ik dus) bedenken dat dit gevolgen heeft voor de dijken en de hoogte van het water. De stroming van het water wordt volgens mij zo gestagneerd, waardoor hoger water. De uiterwaarden zijn er niet voor niks. Nu wordt er gebouwd, en aan de andere kant worden de dijken versterkt. Bijzonder! Het is ook oprecht aantasting van natuurgebieden. Ik snap dat er woningnood is, maar laat alsjeblieft het beetje groen wat er nog is in Stadshagen en Holtenbroek intact. Dit vind ik nog het ergste van alles. Ik durf niet eens meer over de dijk te fietsen omdat het zo’n pijn doet om dit te zien. Overheid, doe er aub iets aan. Straks wordt het weiland (vol beschermde vogels) bij boer Pelleboer ook nog volgebouwd, daar kun je donder op zeggen. Vreselijk!!