In de IJssel bij Zwolle is – voor een proef van een jaar – een plasticvanger geplaatst waarmee drijvend zwerfvuil uit de rivier wordt gehaald.
Tekst en beeld: Wim Eikelboom/Rivierverhalen
Het gaat om een 80 meter lange vangarm die in de buitenbocht wordt geplaatst ter hoogte van de haveninham van het terrein van de afgebroken IJsselcentrale Harculo. Het systeem is bedacht door Clear Rivers.
Eerder zijn bij Kampen proeven gedaan met een bubbelscherm om meedrijvend plastic uit de rivier te halen. Rijkswaterstaat vond het systeem te duur, waardoor het niet in gebruik is genomen.
De nieuwe proef in Zwolle wordt mogelijk gemaakt door provincie Overijssel, gemeente Zwolle, Engie en Waterschap Drents Overijsselse Delta. De provincie steekt 125.000 euro in het project. Het is onbekend wat de overige partners financieel bijdragen.
Gek genoeg doet Rijkswaterstaat niet mee, terwijl die eigenaar is van de IJssel en een programma heeft om de rivieren schoner te maken.
Clear Rivers
Bedenker en ontwerper van het vangsysteem – Clear Rivers – is een non-profit organisatie uit Rotterdam. Hun plasticvangers liggen op vijf plekken in het land, ondermeer in de Wilhelminahaven in Schiedam, in Breda en in de Rotterdamse Schie. Het gaat om een keerscherm dat vooral plastic vangt aan het wateroppervlakte tot 1 meter. Zo verhindert Clear Rivers dat plastic afval en ander zwerfvuil naar het IJsselmeer stroomt en uiteindelijk in de Noordzee terecht komt. Plastics die onder de oppervlakte stromen, worden niet verwijderd door dit systeem.
De scheepvaart ondervindt geen hinder van het systeem, omdat het buiten de vaargeul ligt.
Studenten Windesheim
Van het plastic dat uit de IJssel wordt gehaald, wil Clear Rivers nuttige producten maken. Het is nog niet bekend hoe het plastic wordt hergebruikt en welke hoeveelheden plastics worden verwacht. In De Stentor meldt Clear Rivers dat ze blij zij met een kubieke meter plastic per maand, want neerkomt op 10.000 euro kosten voor een kuub plastic.
Studenten van Windesheim en scholieren worden bij het project betrokken om ideeën te ontwikkelen om het plastic nuttig te hergebruiken. Hanneke Siebelink uit Zutphen heeft ook belangstelling. Zij wil uit plastic uit de rivier een kledinglijn maken met de naam River Fashion.
Schone IJsseloevers
Educatie en bewustwording zijn belangrijke onderdelen van deze proef, benadrukt de provincie. Ook wordt Clear Rivers geacht samen te werken met bestaande initiatieven voor een schone IJssel.
In Zwolle zijn er diverse initiatieven om zwerfvuil te rapen langs IJsseloevers. Met enige regelmaat organiseert werkgroep A Rocha een opruimactie met vrijwilligers onder de vlag van ‘Schone IJsseloevers’. En Schone Rivieren is ook actief.
Het plastic zwerfvuil in de IJssel is overigens de afgelopen jaren flink afgenomen. Dat blijkt uit cijfers van het waterschap die na hoog water de achterblijvende rommel opruimt.
Recent was er een ernstige vervuiling met kleine plastic korrels in de IJssel. Ook elders langs de IJssel zijn plannen voor het opvissen van plastic zwerfvuil voor nuttige toepassingen, zoals het maken van kleding.
