De extremen in hoge en lage afvoer van de Rijn in ons land zijn de laatste dertig jaar niet groter geworden. Toch is de invloed van klimaatverandering wel degelijk te merken in de rivieren.
Door Wim Eikelboom/Rivierverhalen
Dat schrijft Alphons van Winden in zijn wekelijkse blog Waterpeilen op basis van de meetgegevens bij Lobith sinds 1901. Van Winden is een rivierdeskundige die van statistieken houdt. ‘Ik ben meer van de metingen, dan van de modellen’, zegt hij in een nadere toelichting. Die metingen laten zien dat de grote rivieren zich anders gedragen dan de modellen ons doen geloven.
Klimaatsceptici
Door klimaatverandering zouden we vaker te maken krijgen met extreem hoge en extreem lage waterafvoeren in de Rijn. ‘Als we kijken naar de afvoergegevens van de Rijn bij Lobith dan is daar voorlopig nog weinig van te merken’, concludeert Van Winden.
Zijn meetreeks is voer voor klimaatsceptici, blijkt uit reacties op sociale media. Maar die zijn bij hem aan het verkeerde adres. ‘Er zijn wel degelijk gevolgen van klimaatverandering merkbaar in de afvoeren van de rivieren. Alleen heffen de positieve en negatieve effecten elkaar op, waardoor het effect per saldo meevalt’, zegt Van Winden in een toelichting.
Smeltwater
‘Er is minder smeltwater uit de Alpen omdat daar minder sneeuw valt. Maar er is meer regen. Beiden zijn het gevolg van klimaatverandering. Zomers zien we meer zware buien, maar er is ook meer verdamping in de rivieren door hogere temperaturen.’
Vanouds zijn oktober en november de maanden met de laagste afvoer van de Rijn. ‘De laatste jaren zien juist meer water in deze maanden, omdat er dan meer regen valt dan voorheen. Vroeger viel er in november sneeuw die bleef liggen.’
Alphons van Winden pleit ervoor om wat minder te focussen op extremen in het gedrag van de grote rivieren. ‘Meetgegevens bieden ons betrouwbare historie over de effecten van klimaatverandering. Dat ligt genuanceerd. We zijn pas halverwege het proces van klimaatverandering.’